عنوان: رویکردی نو در پایگاه وضع و دلالتهای زبانی
درس گفتارهایی از حجتالاسلام والمسلمین سید محمدمهدی میرباقری
قطع: وزیری
تعداد صفحات: ۲۳۲
ناشر: فرهنگستان علوم اسلامی
معـرفی:
کتاب « رویکردی نو در پایگاه وضع و دلالتهای زبانی » درس گفتارهایی از استاد معظم حضرت حجت الاسلام و المسلمین سید محمد مهدی میرباقری پیرامون مبحث "وضع" می باشد که در طی ۱۶ جلسه از مباحث درس خارج اصول فقه خود در سال ۱۳۸۱ بدان پرداخته اند.
مبحث وضع از مباحث عمده و زیربنایی باب الفاظ است که عمدتاً در فهم از كلمات و دلالتهای زبانی و قاعدهمندسازی آنها نقش دارد. به همین دلیل است که چگونگی وضع الفاظ برای معانی از اهمیت ویژهای برخوردار میشود.
در باب الفاظ مشخص میشود كه آیا وضع الفاظ اعتباری است یا حقیقی؟ اگر اعتباری است معتبِر آن كیست؟ خداوند، یا فردی خاص یا ترکیبی از نفوس متکثره (مردم)؟ اگر معتبِر مردم هستند كدام مردم و مردم چه زمانی؟ افزودن بر این، آیا ملاحظه ارتباط معرفتشناسی و جامعهشناسی در تحلیل زبانشناختی ضروری نیست؟ تا چه حد این ملاحظات در مباحث پیشینیان انجام شده است؟ تحلیلهای زبانی نظریهپردازان غربی میتواند ملاك صحیحی برای فهم از كلمات وحی باشد؟ باید به استقبال آنها رفت یا از آن بر حذر بود؟
در گفتار پیش رو به سبك عموم درسهای خارج، نظریات اعاظم علم اصول طرح و بررسی شده است. نظریاتی همچون «تناسب ذاتی میان لفظ و معنا»، «واضع بودن خدای متعال»، «ملازمه واقعی میان لفظ و معنا»، «تنزیلی بودن وضع الفاظ»، «تعهدی بودن وضع الفاظ»، «علقه اكید ذهنی در وضع الفاظ»، «برآیندی بودن وضع الفاظ» [برآيند عوامل تكويني، تاريخي و اجتماعي علاه بر اراده فرد]بررسی شدهاند. این نظریات توسط بزرگانی همچون میرزای نایینی (ره)، آقاضیاء عراقی (ره)، حاج شیخ اصفهانی (ره)، آیت الله خویی (ره)، شهید صدر (ره) و علامه حسینیالهاشمی(ره) مطرح شدهاند. استاد معظم پس از طرح و بررسی آنها، نظریه برگزیده خود را مطرح ساختهاند.