آنچه در این پرونده میخوانید دیدگاه صاحب نظران فرهنگستان علوم اسلامی قم در رابطه ی دین و علم می باشد.
کد مطلب: 993
اول تا سوم شهریور در مشهد مقدس برگزار می‌گردد؛
نشست هم‌اندیشی فقه حکومتی
تاریخ انتشار : سه شنبه ۳۱ مرداد ۱۳۹۶ ساعت ۰۹:۵۹
به همت جمعی از مراکز، موسسات و فعالین علمی در عرصه فقه حکومتی، «نشست هم اندیشی فقه حکومتی» در سه روز ابتدایی شهریور 96 در مشهد مقدس برگزار می‌شود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی فرهنگستان علوم اسلامی قم، به نقل از وسائل، به همت جمعی از مراکز، موسسات و فعالین علمی در عرصه فقه حکومتی، «نشست هم‌اندیشی فقه حکومتی» در سه روز ابتدایی شهریور ۹۶ در مشهد مقدس برگزار می‌شود که در ادامه برای آشنایی از کمّ و کیف این نشست، توضیحاتی توسط حجت الاسلام علی محمدی، دبیر نشست هم اندیشی فقه حکومتی، ارائه شده که تقدیم مخاطبان گرامی می‌گردد:
به طور قطع انقلاب اسلامی، نابترین تجربه فقه شیعی برای تحقق عینی در دوران غیبت است؛ تجربهای که موفقیت آن می‌تواند متزلزل‌کننده امپراطوری تمدن مدرن و پیدایش زمینه‌های اضطرار جهانی به حضرت حجت عجّل الله تعالی فی فرجه باشد و خدای ناکرده، ناکامی آن، مقرون به هزیمتی تاریخی و جبران ناشدنی برای متدینین!
شاید در سالهای ابتدایی انقلاب فکر می‌شد که صرفاً با داشتن قانونی اساسی در چارچوب فقه شیعه و در عین حال برخورداری از نیروی انسانی باتقوا، متعهد و متخصص، می‌توان جامعه‌ای دینی ساخت، اما به مرور معلوم شد که مهندسی تکامل اجتماعی و جامعه پردازی دینی در این زمانه، نیاز به نرم افزار پیچیدهای دارد که امکان اقتباس آن از غرب و شرق و حتی اخذ مستقیم آن از تاریخ و سنت خودمان ناممکن است.
به نظر می‌رسد نزدیک به دو دهه گفتگو از این عقلانیت دینی کاربردی و تلاش برای نهضت نرم افزای در بستر انقلاب اسلامی، در نهایت نخبگان و فرهیختگان این جبهه فرهنگی را به سه کلان پروژه رهنمون کرده است:
فقه حکومتی
علوم انسانی اسلامی
الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
اکنون به لطف الهی این سه کلان پروژه موضوع بسیاری از نوآوری‌ها و پژوهش‌های علاقه‌مندان به آینده مکتب اهلبیت علیهم السلام در انقلاب اسلامی است و خوشبختانه به وضوح می‌توان فراگیری مباحث فنی در این عرصه را مشاهده نمود. اما یکی از خلاءهای مهم حال حاضر، فقدان گفتگوهای سازنده و جدی جریان‌های فکری جبهه انقلاب اسلامی با یکدیگر و حتی عدم اطلاع فعالین این عرصه‌ها از نوآوری‌ها و دیدگاههای دیگران است که به دلیل همین خلأ، برنامه‌ریزی شد تا با همکاری مؤسسات و اندیشمندان این عرصه، یکم تا سوم شهریور «نشست هم‌اندیشی فقه حکومتی» در مشهد مقدس برگزار گردد.
مدعوین این نشست را دو گروه «فعالین علمی» و «فعالین مدیریتی» تشکیل می‌دهند.
«فعالین علمی» این نشست را شاگردان و یا مقررین اساتید محترمی مانند: «محسن اراکی»/ «ابوالقاسم علیدوست»/ «محمدمهدی هادوی تهرانی»/ «احمد عابدی اصفهانی»/ «سید محمد مهدی میرباقری»/ «علی اکبر رشاد»/ «احمد مبلغی»/ «مرحوم سیدمنیرالدین حسینی الهاشمی»/ «شهید سید محمدباقر صدر»/ «علیرضا اعرافی»/ «سیدعلی سیستانی»/ «محمدابراهیم جناتی»/ «عبدالحسین خسروپناه»/ «عبدالحمید واسطی»/ «صمصام الدین قوامی»/ تشکیل می‌دهند که عمده مدعوین در این بخش، توسط خود اساتید محترم معرفی شده‌اند.
فعالین مدیریتی نیز شامل عزیزانی می‌شوند که مسئولیت ساختارهای پژوهشی، آموزشی و یا رسانه‌ای را در زمینه فقه حکومتی برعهده دارند. موسسات و نهادهایی مانند: «مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام»/ «دفتر فرهنگستان علوم اسلامی قم»/ «مرکز تحقیقات اسلامی مجلس» / «پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی»/ «پژوهشگاه فقه نظام»/ «پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل» / «مؤسسه فتوح اندیشه»/ «مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام»/ «رادیو معارف»/ «مؤسسه لوح و قلم»/ «مرکز تحقیقات دبیرخانه خبرگان رهبری»/ «موسسه فتوت»/ «مرکز علوم نوین اسلامی (معنا)» /«موسسه مشکات»/ «میز علوم انسانی دفتر تبلیغات»/ «موسسه صراط مبین»/ «حلقه رسانه‌ای گفتمان انقلاب اسلامی»/ /«موسسه آفاق حکمت»/ /«شبکه اجتهاد»/ «مجله رسائل»/ «موسسه فقاهت و تمدن سازی اسلامی»
چارچوب کلی برنامه‌های نشست به این صورت است که بعد از افتتاحیه، هر یک از دو گروه «فعالین علمی» و «فعالین مدیریتی» کمیسیون‌های تخصصی را تشکیل خواهند داد و سپس در روز انتهاییِ هم‌اندیشی نیز گزارش کمیسونها را در نشست عمومی استماع خواهند کرد.
در کمیسیون‌های تخصصی، هر بزرگوار در مدت زمان مشخصی به ارائه دیدگاه خود خواهد پرداخت و سپس گفتگوهایی همدلانه و انتقادی شکل خواهد گرفت. به منظور سرعت در انتقال مطالب، قیاس پذیری نظریات و همچنین امکان مدیریت بهتر گفتگوها هر یک از مدعوین محترم دیدگاههای استاد و یا موسسه خود را ذیل چهار محور اصلی و در قالب ۳ تا ۴ صفحه مکتوب، به دبیرخانه هم اندیشی فقه حکومتی ارسال نموده است. دبیرخانه با تنظیم پاورپوینت و همچنین طراحی استندهای نمایشگاهی از دیدگاههای ارائه شده، تلاش میکند تا بستری مناسب برای انتقال مطالب در هنگام ارائه دیدگاهها فراهم آورد.
محورهای چهارگانه ارائه دیدگاهها عبارتند از:
۱. تعریف اجمالی از فقه مطلوب (فقه حکومتی/ فقه اجتماعی /...)
۲. بیان کاستیهای وضعیت موجود
۳.ویژگی های بارز وضعیت مطلوب
۴.الزامات و مراحل سیر از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب
نکته قابل ذکر این است که فعالین علمی، محورهای فوق را به لحاظ مفهومی و نظری توضیح خواهند داد و فعالین مدیریتی، دیدگاههای خود در محورهای فوق را از لحاظ مدیریتی و ساختاری بیان خواهند کرد.
بنابراین به غیر از محور اول که مشترک است و هر عزیزی به بیان تلقّی خود از «فقه مطلوب» میپردازد، در سه محور بعدی فعالین علمی، از نظرگاه مفهومی و نظری به پاسخ خواهند پرداخت و کسانی که مدیر مؤسسات پژوهشی هستند، سؤال دوم تا چهارم را از لحاظ «مدیریت ساختار پژوهشی فقه مطلوب» (ساختار تولید فقه مطلوب) پاسخ خواهند داد و مدیران مؤسسات آموزشی از لحاظ «مدیریت ساختار آموزش فقه مطلوب» (ساختار توزیع و انتقال فقه مطلوب) و مدیران مؤسسات تبلیغی ـ فرهنگی از لحاظ «مدیریت ساختار تبلیغی فقه مطلوب» (ساختار تبلیغ و گفتمانسازی فقه مطلوب) پاسخگو خواهند بود.
علاوه بر این، إن شاء الله در کنار این نشست، نمایشگاهی ترسیمی از« ایدهها»، «ساختارها» و «فعالیتها» و همچنین «محصولات» این عرصه به نمایش گذاشته خواهد شد تا در کنار بیان «ایدههای نظری و مدیریتی»، توانسته باشیم گزارشی اجمالی از «ساختارها»، «فعالیتها» و «محصولات» اساتید و مؤسسات فعال در عرصه تکامل فقاهت شیعی را به مخاطبین خود معرفی نماییم.
علی محمدی؛ دبیر هم‌اندیشی فقه حکومتی
به طور قطع انقلاب اسلامی، نابترین تجربه فقه شیعی برای تحقق عینی در دوران غیبت است؛ تجربهای که موفقیت آن می‌تواند متزلزل‌کننده امپراطوری تمدن مدرن و پیدایش زمینه‌های اضطرار جهانی به حضرت حجت عجّل الله تعالی فی فرجه باشد و خدای ناکرده، ناکامی آن، مقرون به هزیمتی تاریخی و جبران ناشدنی برای متدینین!
شاید در سالهای ابتدایی انقلاب فکر می‌شد که صرفاً با داشتن قانونی اساسی در چارچوب فقه شیعه و در عین حال برخورداری از نیروی انسانی باتقوا، متعهد و متخصص، می‌توان جامعه‌ای دینی ساخت، اما به مرور معلوم شد که مهندسی تکامل اجتماعی و جامعه پردازی دینی در این زمانه، نیاز به نرم افزار پیچیدهای دارد که امکان اقتباس آن از غرب و شرق و حتی اخذ مستقیم آن از تاریخ و سنت خودمان ناممکن است.
به نظر می‌رسد نزدیک به دو دهه گفتگو از این عقلانیت دینی کاربردی و تلاش برای نهضت نرم افزای در بستر انقلاب اسلامی، در نهایت نخبگان و فرهیختگان این جبهه فرهنگی را به سه کلان پروژه رهنمون کرده است:
فقه حکومتی
علوم انسانی اسلامی
الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
اکنون به لطف الهی این سه کلان پروژه موضوع بسیاری از نوآوری‌ها و پژوهش‌های علاقه‌مندان به آینده مکتب اهلبیت علیهم السلام در انقلاب اسلامی است و خوشبختانه به وضوح می‌توان فراگیری مباحث فنی در این عرصه را مشاهده نمود. اما یکی از خلاءهای مهم حال حاضر، فقدان گفتگوهای سازنده و جدی جریان‌های فکری جبهه انقلاب اسلامی با یکدیگر و حتی عدم اطلاع فعالین این عرصه‌ها از نوآوری‌ها و دیدگاههای دیگران است که به دلیل همین خلأ، برنامه‌ریزی شد تا با همکاری مؤسسات و اندیشمندان این عرصه، یکم تا سوم شهریور «نشست هم‌اندیشی فقه حکومتی» در مشهد مقدس برگزار گردد.
مدعوین این نشست را دو گروه «فعالین علمی» و «فعالین مدیریتی» تشکیل می‌دهند.
«فعالین علمی» این نشست را شاگردان و یا مقررین اساتید محترمی مانند: «محسن اراکی»/ «ابوالقاسم علیدوست»/ «محمدمهدی هادوی تهرانی»/ «احمد عابدی اصفهانی»/ «سید محمد مهدی میرباقری»/ «علی اکبر رشاد»/ «احمد مبلغی»/ «مرحوم سیدمنیرالدین حسینی الهاشمی»/ «شهید سید محمدباقر صدر»/ «علیرضا اعرافی»/ «سیدعلی سیستانی»/ «محمدابراهیم جناتی»/ «عبدالحسین خسروپناه»/ «عبدالحمید واسطی»/ «صمصام الدین قوامی»/ تشکیل می‌دهند که عمده مدعوین در این بخش، توسط خود اساتید محترم معرفی شده‌اند.
فعالین مدیریتی نیز شامل عزیزانی می‌شوند که مسئولیت ساختارهای پژوهشی، آموزشی و یا رسانه‌ای را در زمینه فقه حکومتی برعهده دارند. موسسات و نهادهایی مانند: «مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام»/ «دفتر فرهنگستان علوم اسلامی قم»/ «مرکز تحقیقات اسلامی مجلس» / «پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی»/ «پژوهشگاه فقه نظام»/ «پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل» / «مؤسسه فتوح اندیشه»/ «مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام»/ «رادیو معارف»/ «مؤسسه لوح و قلم»/ «مرکز تحقیقات دبیرخانه خبرگان رهبری»/ «موسسه فتوت»/ «مرکز علوم نوین اسلامی (معنا)» /«موسسه مشکات»/ «میز علوم انسانی دفتر تبلیغات»/ «موسسه صراط مبین»/ «حلقه رسانه‌ای گفتمان انقلاب اسلامی»/ /«موسسه آفاق حکمت»/ /«شبکه اجتهاد»/ «مجله رسائل»/ «موسسه فقاهت و تمدن سازی اسلامی»
چارچوب کلی برنامه‌های نشست به این صورت است که بعد از افتتاحیه، هر یک از دو گروه «فعالین علمی» و «فعالین مدیریتی» کمیسیون‌های تخصصی را تشکیل خواهند داد و سپس در روز انتهاییِ هم‌اندیشی نیز گزارش کمیسونها را در نشست عمومی استماع خواهند کرد.
در کمیسیون‌های تخصصی، هر بزرگوار در مدت زمان مشخصی به ارائه دیدگاه خود خواهد پرداخت و سپس گفتگوهایی همدلانه و انتقادی شکل خواهد گرفت. به منظور سرعت در انتقال مطالب، قیاس پذیری نظریات و همچنین امکان مدیریت بهتر گفتگوها هر یک از مدعوین محترم دیدگاههای استاد و یا موسسه خود را ذیل چهار محور اصلی و در قالب ۳ تا ۴ صفحه مکتوب، به دبیرخانه هم اندیشی فقه حکومتی ارسال نموده است. دبیرخانه با تنظیم پاورپوینت و همچنین طراحی استندهای نمایشگاهی از دیدگاههای ارائه شده، تلاش میکند تا بستری مناسب برای انتقال مطالب در هنگام ارائه دیدگاهها فراهم آورد.
محورهای چهارگانه ارائه دیدگاهها عبارتند از:
۱. تعریف اجمالی از فقه مطلوب (فقه حکومتی/ فقه اجتماعی /...)
۲. بیان کاستیهای وضعیت موجود
۳.ویژگی های بارز وضعیت مطلوب
۴.الزامات و مراحل سیر از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب
نکته قابل ذکر این است که فعالین علمی، محورهای فوق را به لحاظ مفهومی و نظری توضیح خواهند داد و فعالین مدیریتی، دیدگاههای خود در محورهای فوق را از لحاظ مدیریتی و ساختاری بیان خواهند کرد.
بنابراین به غیر از محور اول که مشترک است و هر عزیزی به بیان تلقّی خود از «فقه مطلوب» میپردازد، در سه محور بعدی فعالین علمی، از نظرگاه مفهومی و نظری به پاسخ خواهند پرداخت و کسانی که مدیر مؤسسات پژوهشی هستند، سؤال دوم تا چهارم را از لحاظ «مدیریت ساختار پژوهشی فقه مطلوب» (ساختار تولید فقه مطلوب) پاسخ خواهند داد و مدیران مؤسسات آموزشی از لحاظ «مدیریت ساختار آموزش فقه مطلوب» (ساختار توزیع و انتقال فقه مطلوب) و مدیران مؤسسات تبلیغی ـ فرهنگی از لحاظ «مدیریت ساختار تبلیغی فقه مطلوب» (ساختار تبلیغ و گفتمانسازی فقه مطلوب) پاسخگو خواهند بود.
علاوه بر این، إن شاء الله در کنار این نشست، نمایشگاهی ترسیمی از« ایدهها»، «ساختارها» و «فعالیتها» و همچنین «محصولات» این عرصه به نمایش گذاشته خواهد شد تا در کنار بیان «ایدههای نظری و مدیریتی»، توانسته باشیم گزارشی اجمالی از «ساختارها»، «فعالیتها» و «محصولات» اساتید و مؤسسات فعال در عرصه تکامل فقاهت شیعی را به مخاطبین خود معرفی نماییم.
علی محمدی؛ دبیر هم‌اندیشی فقه حکومتی
