آنچه در این پرونده میخوانید دیدگاه صاحب نظران فرهنگستان علوم اسلامی قم در رابطه ی دین و علم می باشد.
کد مطلب: 399
گفتگو با حجت الاسلام والمسلمین رضائی:
دلائل اصلی تدوین نقشه مهندسی فرهنگی
ارتباط نقشه با سایر طرح های کلان فرهنگ
تاریخ انتشار : يکشنبه ۲۴ دی ۱۳۹۱ ساعت ۲۰:۵۸
در طرح کلان فرهنگ از جمله؛ مهندسی فرهنگ و مهندسی فرهنگی و مدیریت فرهنگی و پیوست فرهنگی تمامی اندیشمندان و نظریه پردازان عرصه های حوزوی و دانشگاهی و همچنین مدیران اجرایی طرف خطاب مقام معظم رهبری می باشند و همه این عزیزان نقش اساسی و تعیین کننده ای را در تحقق آنان دارند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی فرهنگستان علوم اسلامی، حجت الاسلام و المسلمین عبدالعلی رضایی؛ معاون پژوهشی فرهنگستان علوم اسلامی قم، عضو شورای مهندسی فرهنگی و مسئول کمیسیون دین و فرهنگ عمومی شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفتگویی با خبرنامه شورا؛ به سؤالاتی پیرامون «تدوین سند مهندسی فرهنگی» پاسخ داده است، متن این گفتگو در ادامه می آید:
ضمن سپاس از وقتی که در اختیار ما قرار دادید، به عنوان
نخستین سؤال بفرمائید تدوین سند مهندسی فرهنگی چه ضرورتی دارد؟
بعد از گذشت سه ده از انقلاب اسلامی و بدست آوردن تجربیات منحصر به فرد در مدیریت راهبردی فرهنگ ضروری بودن نظام اسلامی برای دستیابی به تکامل مطلوب خود ارتباط محوری وحیانی فرهنگ با الگوی توسعه را مشخص نماید. بدین منظور نیازمند طراحی الگوی جامعه و فراگیر فرهنگی که همان مهندسی فرهنگی است بود تا از این میسر طراحان امکان مهندسی نظامات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی را بر پایه فرهنگی دینی بدست آورند.
بنابراین دلائل اصلی که می توان برای اقدام به مهندسی فرهنگی بر شمرد عبارتند از:
۱- نادیده گرفتن فرهنگ یا حداکثر تبعی دانستن آن در برنامه های توسعه کشور،
۲- عدم توجه به ابعاد، آثار و پیامدهای فرهنگی توسعه نامتوازن، سیاست های رفاه، فناوری های مدرن وارداتی فزاینده و پرشتاب و بی ضابطه در سطوح مختلف خصوصاً در سطح زندگی عامه مردم،
۳- حاکمیت بخشیدن اقتصاد بر بخش های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و نظم اجتماعی مدرن که این موضوع باعث گردید که هر نوع مداخلی و هدایت فرهنگی در موضوعات فرهنگی و غیرفرهنگی دشوار گردد،
۴- تهاجم و شبیخون فرهنگی استکبار جهانی به سرکردگی آمریکا علیه نظام اسلامی برای از بین بردن فرهنگ و هویت اسلامی ایران.
و اما مهمترین دلایل تدوین نقشه مهندسی فرهنگی عبارتست از:
۱. ترسیم تصویری نظام مند و جامعه از اصول، مبانی، ارزش ها، چشم اندازها، اهداف، راهبردها و اقداما اجرایی در حوزه فرهنگ،
۲. ایجاد وحدت رویه و هماهنگی در سطح تصمیم سازی، تصمیم گیری و اجرای بین طراحان، سیاست گذاران و مدیران اجرایی نظامات فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی خصوصاً نظام فرهنگی به عنوان مخاطبان و بهره وران اصلی نقشه مهندسی فرهنگی،
۳. برقراری پیوند هدفمند بین مراحل وضعیت موجود، وضعیت انتقال یا گذار با وضعیت مطلوب فرهنگی کشور،
۴. برقراری پیوند هدفمند بین نقشه مهندسی فرهنگی با اسناد ملی و مرتبط، با هدف
دستیابی به یک نظام فراگیر و منسجم فرهنگی،
۵. دستیابی به فرهنگ نظام سازی شده در جهت تعالی و پیشرفت زمان مند و مکان مند تمدن ساز.
این سند دارای چه بخش هایی می باشد؟
مهندسی به فرآیند پیش از اجرا اطلاق می شود و به معنای طراحی است. مهندسی دارای یک فرآیند می باشد که از ماهیت شناختی برخوردار است که با انواع مطالعات کتابخانه ای، نظری و میدان صورت می پذیرد و خروجی مهندسی از جنس مفهومی است. بر اساس این منظور از مهندسی فرهنگی و طراحی و تدوین انواع اسناد راهبردی فرهنگی است. پس می توان گفت که مهندسی فرهنگی شامل فرآیند اصلاح، بازطراحی و ارتقا وضعیت و مناسبات نظام های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور، مبتنی بر فرهنگ مهندسی شده می باشد.
مهندسی فرهنگ نیز مقوله ای غیر از مهندسی فرهنگی است که ناظر به درون دادهای ارزشی، بینشی و دانشی در قالب آرمان شهر دینی است و به عبارتی شامل مجموعه ای از گزاره های توصیفی، اخلاقی و تکلیفی برگرفته از دین اسلام است اما مهندسی فرهنگی، ناظر به حوزه های ساختارها، کارکردها سازمانی، مناصب، فعالیت ها، منابع انسانی اعم از خدمت دهندگان و خدمت گیرندگان و نرم افزارها (همچون شاخص ها، روش های مدیریتی و ...) و سخت افزارها (مانند بودجه، تجهیزات، کالاهای فرهنگی) لذا مهندسی فرهنگی نقش تحقق بخشی را نسبت به مهندسی فرهنگ در جامعه را به عهده دارد.
مهندسی فرهنگی چه ارتباطی با پیوست فرهنگی دارد؟
پیوست فرهنگی ابزار تحقق مهندسی فرهنگی در صحنه عینیت است و مضافاً همان گونه که مقام معظم رهبری فرمودند مجرای اجرایی شدن مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی می باشد. به عبارتی دیده بانی و رصدگری فرهنگی همچنین پیمایش گری و پالایش گری و ارزیابی در مقام اجرا و عینیت جامعه به عهده
پیوست فرهنگی می باشد. پس پیوست فرهنگی بدون وجود فرهنگ مهندسی شده و مهندسی فرهنگی از کارآمدی و نظام مندی برخوردار نخواهد بود. و شاید ممتنع باشد.
مهندسی فرهنگی چه ارتباطی با سبک زندگی دارد؟
رابطه مهندسی با سبک زندگی بدین قرار است که؛ فرهنگ زندگی اسلامی در مهندسی فرهنگی مورد توجه قرار می گیرد و مفهوم، ابعاد، گسترده و موضوع آن مشخص می گردد. در مهندسی فرهنگی، سیاست ها و راهبردها و ساختار تحقق و موانع آن معین می گردد و در مرحله تحقق پیوست فرهنگی ابزار پیش بینی، پیش گیری و بازدارندگی از آسیب ها و اصلاح پیامدهای مخرب سبک زندگی متداول که برگرفته از الگوی غربی است را مشخص می نماید و در جهت مثبت با معرفی فرهنگ و سبک زندگی اسلامی نقش پیش برندگی و ایجاد، ارتقا و گسترش و ترویج ارزش های اسلامی ایرانی و تعالی فضای فرهنگی کشور و ایفای مسئولیت های فرهنگی را در پیشبرد سبک زندگی اسلامی و پیامدهای مثبت آن را تعیین و تا به نتیجه رسیدن کامل برآن نظارت می کند.
بنابراین پیوست فرهنگی ابزاری است متشمل بر مطالعات کارشانسی که مبین پیش بینی پیامدهای فرهنگی و اعمال الزمات و استاندارهای مربوط در هر نوع موضوع فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در جهت جلوگیری از ورود پیامدهای مخرب فرهنگی ناشی از بکارگیری آن موضوع و شناسایی گسترش پیامدهای مثبت موضوعات سازگار بر فرهنگ اسلامی ایرانی.
مقابله با جنگ نرم و تهاجم فرهنگی در مهندسی فرهنگی چه جایگاهی دارد؟
مهندسی فرهنگی نقش اساسی در برخورد فعال
با جنگ نرم و تهاجم فرهنگی دشمن استکباری را دارد، زیرا می تواند نقاط ضعف، آسیب ها و تهدیدها فرهنگی اسلامی، انقلابی ایرانی را مشخص نماید و با ارایه راهکارها هجوم دشمن را خنثی نماید و با طراحی فعالی نحوه برطرف نمودن ضعف ها و موانع فرهنگ خودی را در مرحله اول معنی کرده و در مرحله دوم با تکیه بر قوت ها و فرصتها در جهت حاکمیت فرهنگ اسلامی ایران و ارتقا و تکامل آن بعنوان فرهنگ برتر، موزانه در تهاجم را به نفع جبهه مقاومت اسلامی تغییر دهد و کارآمدی فرهنگ اسلامی را در مقیاس جهانی بالابرده و در آینده نزدیک معادله تغییر هندسه قدرت جهانی به نفع استوار نظام عدالت جهان اسلام فراهم آورد.
در پایان لازم است این مطلب یادآوری شود که در طرح کلان فرهنگ از جمله؛ مهندسی فرهنگ و مهندسی فرهنگی و مدیریت فرهنگی و پیوست فرهنگی تمامی اندیشمندان و نظریه پردازان عرصه های حوزوی و دانشگاهی و همچنین مدیران اجرایی طرف خطاب مقام معظم رهبری می باشند و همه این عزیزان نقش اساسی و تعیین کننده ای را در تحقق آنان دارند. در اینجاست که باید با همدلی، همفکری و همکاری فعالانه همراه با احساس مسئولیت و تعهد تاریخی همه آنان نسبت به تکامل انقلاب اسلامی تجلی پیدا کند.
ضمن سپاس از وقتی که در اختیار ما قرار دادید، به عنوان
پیوست فرهنگی ابزاری است متشمل بر مطالعات کارشانسی که مبین پیش بینی پیامدهای فرهنگی و اعمال الزمات و استاندارهای مربوط در هر نوع موضوع فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در جهت جلوگیری از ورود پیامدهای مخرب فرهنگی ناشی از بکارگیری آن موضوع و شناسایی گسترش پیامدهای مثبت موضوعات سازگار بر فرهنگ اسلامی ایرانی.
بعد از گذشت سه ده از انقلاب اسلامی و بدست آوردن تجربیات منحصر به فرد در مدیریت راهبردی فرهنگ ضروری بودن نظام اسلامی برای دستیابی به تکامل مطلوب خود ارتباط محوری وحیانی فرهنگ با الگوی توسعه را مشخص نماید. بدین منظور نیازمند طراحی الگوی جامعه و فراگیر فرهنگی که همان مهندسی فرهنگی است بود تا از این میسر طراحان امکان مهندسی نظامات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی را بر پایه فرهنگی دینی بدست آورند.
بنابراین دلائل اصلی که می توان برای اقدام به مهندسی فرهنگی بر شمرد عبارتند از:
۱- نادیده گرفتن فرهنگ یا حداکثر تبعی دانستن آن در برنامه های توسعه کشور،
۲- عدم توجه به ابعاد، آثار و پیامدهای فرهنگی توسعه نامتوازن، سیاست های رفاه، فناوری های مدرن وارداتی فزاینده و پرشتاب و بی ضابطه در سطوح مختلف خصوصاً در سطح زندگی عامه مردم،
۳- حاکمیت بخشیدن اقتصاد بر بخش های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و نظم اجتماعی مدرن که این موضوع باعث گردید که هر نوع مداخلی و هدایت فرهنگی در موضوعات فرهنگی و غیرفرهنگی دشوار گردد،
۴- تهاجم و شبیخون فرهنگی استکبار جهانی به سرکردگی آمریکا علیه نظام اسلامی برای از بین بردن فرهنگ و هویت اسلامی ایران.
و اما مهمترین دلایل تدوین نقشه مهندسی فرهنگی عبارتست از:
۱. ترسیم تصویری نظام مند و جامعه از اصول، مبانی، ارزش ها، چشم اندازها، اهداف، راهبردها و اقداما اجرایی در حوزه فرهنگ،
۲. ایجاد وحدت رویه و هماهنگی در سطح تصمیم سازی، تصمیم گیری و اجرای بین طراحان، سیاست گذاران و مدیران اجرایی نظامات فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی خصوصاً نظام فرهنگی به عنوان مخاطبان و بهره وران اصلی نقشه مهندسی فرهنگی،
۳. برقراری پیوند هدفمند بین مراحل وضعیت موجود، وضعیت انتقال یا گذار با وضعیت مطلوب فرهنگی کشور،
۴. برقراری پیوند هدفمند بین نقشه مهندسی فرهنگی با اسناد ملی و مرتبط، با هدف
در طرح کلان فرهنگ از جمله؛ مهندسی فرهنگ و مهندسی فرهنگی و مدیریت فرهنگی و پیوست فرهنگی تمامی اندیشمندان و نظریه پردازان عرصه های حوزوی و دانشگاهی و همچنین مدیران اجرایی طرف خطاب مقام معظم رهبری می باشند و همه این عزیزان نقش اساسی و تعیین کننده ای را در تحقق آنان دارند.
۵. دستیابی به فرهنگ نظام سازی شده در جهت تعالی و پیشرفت زمان مند و مکان مند تمدن ساز.
این سند دارای چه بخش هایی می باشد؟
مهندسی به فرآیند پیش از اجرا اطلاق می شود و به معنای طراحی است. مهندسی دارای یک فرآیند می باشد که از ماهیت شناختی برخوردار است که با انواع مطالعات کتابخانه ای، نظری و میدان صورت می پذیرد و خروجی مهندسی از جنس مفهومی است. بر اساس این منظور از مهندسی فرهنگی و طراحی و تدوین انواع اسناد راهبردی فرهنگی است. پس می توان گفت که مهندسی فرهنگی شامل فرآیند اصلاح، بازطراحی و ارتقا وضعیت و مناسبات نظام های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور، مبتنی بر فرهنگ مهندسی شده می باشد.
مهندسی فرهنگ نیز مقوله ای غیر از مهندسی فرهنگی است که ناظر به درون دادهای ارزشی، بینشی و دانشی در قالب آرمان شهر دینی است و به عبارتی شامل مجموعه ای از گزاره های توصیفی، اخلاقی و تکلیفی برگرفته از دین اسلام است اما مهندسی فرهنگی، ناظر به حوزه های ساختارها، کارکردها سازمانی، مناصب، فعالیت ها، منابع انسانی اعم از خدمت دهندگان و خدمت گیرندگان و نرم افزارها (همچون شاخص ها، روش های مدیریتی و ...) و سخت افزارها (مانند بودجه، تجهیزات، کالاهای فرهنگی) لذا مهندسی فرهنگی نقش تحقق بخشی را نسبت به مهندسی فرهنگ در جامعه را به عهده دارد.
مهندسی فرهنگی چه ارتباطی با پیوست فرهنگی دارد؟
پیوست فرهنگی ابزار تحقق مهندسی فرهنگی در صحنه عینیت است و مضافاً همان گونه که مقام معظم رهبری فرمودند مجرای اجرایی شدن مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی می باشد. به عبارتی دیده بانی و رصدگری فرهنگی همچنین پیمایش گری و پالایش گری و ارزیابی در مقام اجرا و عینیت جامعه به عهده
مهندسی فرهنگی نقش اساسی در برخورد فعال با جنگ نرم و تهاجم فرهنگی دشمن استکباری را دارد، زیرا می تواند نقاط ضعف، آسیب ها و تهدیدها فرهنگی اسلامی، انقلابی ایرانی را مشخص نماید و با ارایه راهکارها هجوم دشمن را خنثی نماید
مهندسی فرهنگی چه ارتباطی با سبک زندگی دارد؟
رابطه مهندسی با سبک زندگی بدین قرار است که؛ فرهنگ زندگی اسلامی در مهندسی فرهنگی مورد توجه قرار می گیرد و مفهوم، ابعاد، گسترده و موضوع آن مشخص می گردد. در مهندسی فرهنگی، سیاست ها و راهبردها و ساختار تحقق و موانع آن معین می گردد و در مرحله تحقق پیوست فرهنگی ابزار پیش بینی، پیش گیری و بازدارندگی از آسیب ها و اصلاح پیامدهای مخرب سبک زندگی متداول که برگرفته از الگوی غربی است را مشخص می نماید و در جهت مثبت با معرفی فرهنگ و سبک زندگی اسلامی نقش پیش برندگی و ایجاد، ارتقا و گسترش و ترویج ارزش های اسلامی ایرانی و تعالی فضای فرهنگی کشور و ایفای مسئولیت های فرهنگی را در پیشبرد سبک زندگی اسلامی و پیامدهای مثبت آن را تعیین و تا به نتیجه رسیدن کامل برآن نظارت می کند.
بنابراین پیوست فرهنگی ابزاری است متشمل بر مطالعات کارشانسی که مبین پیش بینی پیامدهای فرهنگی و اعمال الزمات و استاندارهای مربوط در هر نوع موضوع فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در جهت جلوگیری از ورود پیامدهای مخرب فرهنگی ناشی از بکارگیری آن موضوع و شناسایی گسترش پیامدهای مثبت موضوعات سازگار بر فرهنگ اسلامی ایرانی.
مقابله با جنگ نرم و تهاجم فرهنگی در مهندسی فرهنگی چه جایگاهی دارد؟
مهندسی فرهنگی نقش اساسی در برخورد فعال
رابطه مهندسی با سبک زندگی بدین قرار است که؛ فرهنگ زندگی اسلامی در مهندسی فرهنگی مورد توجه قرار می گیرد و مفهوم، ابعاد، گسترده و موضوع آن مشخص می گردد.
در پایان لازم است این مطلب یادآوری شود که در طرح کلان فرهنگ از جمله؛ مهندسی فرهنگ و مهندسی فرهنگی و مدیریت فرهنگی و پیوست فرهنگی تمامی اندیشمندان و نظریه پردازان عرصه های حوزوی و دانشگاهی و همچنین مدیران اجرایی طرف خطاب مقام معظم رهبری می باشند و همه این عزیزان نقش اساسی و تعیین کننده ای را در تحقق آنان دارند. در اینجاست که باید با همدلی، همفکری و همکاری فعالانه همراه با احساس مسئولیت و تعهد تاریخی همه آنان نسبت به تکامل انقلاب اسلامی تجلی پیدا کند.
