علم دینی
آنچه در این پرونده میخوانید دیدگاه صاحب نظران فرهنگستان علوم اسلامی قم در رابطه ی دین و علم می باشد.
 
 
 
 
کد مطلب: 795
حجت الاسلام مصطفی جمالی
الزامات مهندسی تمدن اسلامی در عصر حاضر
تاریخ انتشار : يکشنبه ۱۵ اسفند ۱۳۹۵ ساعت ۱۱:۰۲
 
در تمامی تمدن ها نقطه عزیمت شکل گیری تمدن ، تغییر در روحیات ، زیباشناسی و آرمان های یک امت و ملت می باشد. بر این اساس در ایجاد تمدن ااسلامی در گام لازم است عزم و روحیه ایجاد تمدنی الهی و روحیه درکیری با تمدن های مادی در انسانها ایجاد گرد و در این راستا می توان حادثه عاشورا نقطه کانونی تغییر تمایلات تمدنی دانست و از ظرفیت این حرکت عظیم تاریخی در این راستا بهرمند شد .
 
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی فرهنگستان علوم اسلامی قم، به نقل از ستاد خبری دومین هفته علمی تمدن نوین اسلامی، مقاله الزامات مهندسی تمدن اسلامی در عصر حاضر نوشته حجت الاسلام مصطفی جمالی، به عنوان یکی از مقالات برتر این همایش انتخاب گردید. که در روز دوشنبه نهم اسفند ماه در سالن همایش های مرحوم آیت الله مهدوی کنی دانشگاه امام صادق(ع) ارائه شد. متن ذیل چکیده ای از این مقاله می باشد که در اختیار قرار می گیرد.



***




انقلاب اسلامی با آرمان تمدن اسلامی در عصری پا به عرصه وجود گذاشت که اولاً : ایده های ملت ـ دولت به ایده های امت ـ تمدن بدل گشته و ثانیاً : جامعه پردازی و تمدن سازی در این عصر تفاوت جدی و جوهری با عصر گذشته دارد و لذا بدون توجه به الزامات تمدن سازی در عصر حاضر نه تنها آرمان انقلاب قابل تحقق نخواهد بود بلکه اصل حیات و بسط انقلاب اسلامی امکان پذیر نمی باشد.

از آنجا که ارکان تمدن اسلامی « نظام گرایشات ، نظام بینش ها و دانش ها ، نظام محصولات و سبک زندگی » است لازم است الزامات را در این سه عرصه پی گیری کنیم:

از الزامات مهم در حوزه گرایشات تمدنی توجه به نقش تغییر تمایلات اجتماعی و به ویژه کارکرد هنر در تغییر انگیزهای اجتماعی در راستای تحقق عزم اجتماعی جهت دستیابی به تمدن اسلامی می باشد . در تمامی تمدن ها نقطه عزیمت شکل گیری تمدن ، تغییر در روحیات ، زیباشناسی و آرمان های یک امت و ملت می باشد. بر این اساس در ایجاد تمدن ااسلامی در گام لازم است عزم و روحیه ایجاد تمدنی الهی و روحیه درکیری با تمدن های مادی در انسانها ایجاد گرد و در این راستا می توان حادثه عاشورا نقطه کانونی تغییر تمایلات تمدنی دانست و از ظرفیت این حرکت عظیم تاریخی در این راستا بهرمند شد . لذا توجه به نقش هیئات حسینی و ایجاد زمینه های منناسب همچون راه پیمائی عظیم اربعین جهت پیوند با این حادثه و ایجاد بلوغی روحی و ایمانی ضرورتی اجتناب ناپذیر می باشد.

اما برخی از الزامات مهم درر حوزه نظام بینش ها و دانش های تمدنی عبارتند از :

۱ـ از مهمترین الزامات در مهندسی تمدن اسلامی ، توجه به ویژگی های جامعه پردازی در عصر حاضر است ویژگیهائی همچون ارتباط تمامی عرصه های حیات فردی و اجتماعی بشر ، مدیریت پذیری تمامی ابعاد تمدنی می باشد . تمدن مادی ا مروز با شناخت نظا مند پدیدها و کشف نسبیت پدیدهای اجتماعی و طبیعی توانسته است با ارائه معادلات زمینه کنترل ، هدایت و پیشبینی پدیدها را فراهم آورد. در مقابل برای ساخت تمدن اسلامی هم باید به دنبال شناخت نظام مند پدیدها بر اساس مبانی و آموز های دینی باشیم و با کشف ارائه معادلات تغییر اسلامی پدید های اجتماعی و طبیعی زمینه هدایت و مدیریت و مهندسی تمدن نوین اسلامی را فراهم آوریم.

۲ـ بر اساس توجه پیشین برای دستیابی به زیرساخت علمی تمدن نوین اسلامی می بایست به تولید شبکه اطلاعات و علوم اسلامی پرداخته شود ، شبکه ای که مشتمل بر سه لایه « فقه تمدنی ، علوم تمدنی ، الگوهای پیشرفت » می باشد . در فقه تمدنی عام ترین تناسبات کیفی پدیدهای اجتماعی و طبیعی مبتنی بر منابع دینی عرضه می گردد. در شیکه علوم تناسبات خاص کیفی و کمّی موضوعات اجتماعی و طبیعی متناسب با شاخه های مختلف علوم مبتنی بر تناسبات عام برگرفته شده از فقه تمدنی عرضه می گردد. در الگوهای پیشرفت اسلامی ـ ایرانی تناسبات عینی جهت مدیریت عینی پدیدها و توسعه آنها عرضه می گردد.

۳ـ از الزامات مهم در حوزه شبکه علوم تمدنی توجه به شیوه تحقیقات می باشد . در عصر حاضر دیگر با پژهش های فردی و حتی سازمانی دیگر نمی توان به تولید شبکه علوم کارآمد دست پیدا کرد و بلکه تنها بر اساس مدیریت شبکه ای تحقیقات باید از تمامی ظرفیت های پژوهشی جهان اسلام در راستای تولید چنین شبکه اطلاعات بهرمند بود ، همچنانکه کفر جهانی با مدیریت شبکه ای اطلاعات و استفاده از تمامی ظرفیت های علمی جهان ، حتی ظرفیت های علمی جهان اسلامی به چنین شبکه ای از اطلاعات و علوم مادی و سکولار دست پیدا کرده و مدعی مدیریت جهانی عالم می باشد.

۴ـ الزام دیگر در حوزه علوم تمدنی توجه به گفتمان سازی در راستای تغییر رویکرد تمامی اندیشمندان ، نخبگان و مدیران در موضوع فعل خود و اتخاد رویکردی تمدنی می باشد . رویکرد تمدنی رویکردی فراتر از رویکرد ملی است و توجه تام به بنیان های اصیل مورد پذیرش جهان اسلام همچون توحید و جریان ولایت الهیه در همه حوزهای حیات انسانی دارد و بدنبال استفاده بهینه از تمامی ظرفیت جهان اسلام جهت وحدت بخشی در این راستا می باشد.

اما الزمات مهم در باب محصولات و سبک زندگی توجه به مدیریت سبک زندگی و تغییر آن در راستای توسعه اجتماعی ـ تمدنی می باشد. اما در باب تبیین و ترویج سبک زندگی اسلامی تنها نباید به توصیه های کلی بسنده گردد به اینکه مثلاً تنها شاخص های اسلامی پوشش در اسلام طبق روایات و آیات بیان گردد بلکه لازم است الگوی سبک زندگی اسلامی طراحی و عرضه گردد مانند الگوی پوشش ، الگوی مصرف ، الگوی معاشرت و.... و در مجموع شبکه الگوهای هماهنگ طراحی و عرضه گردد.
Share/Save/Bookmark