علم دینی
آنچه در این پرونده میخوانید دیدگاه صاحب نظران فرهنگستان علوم اسلامی قم در رابطه ی دین و علم می باشد.
 
 
 
کد مطلب: 425
حجت الاسلام و المسلمین رضایی در دانشگاه تربیت مدرس:
امروزه دنیای اسلام در وضعیت رقابت تمدنی با دنیای مدرن است
تاریخ انتشار : دوشنبه ۷ اسفند ۱۳۹۱ ساعت ۱۷:۲۷
 
در دستیابی به تکنولوژی های برتر الزامی به پیمودن طریق کشورهای توسعه یافته نیست بلکه می توان در تولید یک محصول به طراحی های جدید اقدام نمود و بالاتر از آن می توان به روش طراحی مبتنی بر معادلات جدید دست یافت.
 
حجت الاسلام و المسلمین دکتر عبدالعلی رضایی؛ معاون پژوهشی فرهنگستان علوم اسلامی قم، در مراسم بزرگداشت روز مهندس در دانشگاه تربیت مدرس که پنج اسفند ماه سال جاری با حضور جمعی از اساتید و دانشجویان این دانشگاه برگزار شد، به ایراد سخنرانی پرداختند و مباحثی را پیرامون توسعه تکنولوژی مطرح نمودند.

وی در تشریح ابعاد سه گانه مباحث توسعه تکنولوژی افزود:
۱- امروزه دنیای اسلام در وضعیت رقابت تمدنی با دنیای مدرن است، نیازمند عملگرایی هوشمندانه است.
۲- رقابت تمدنی و عمل گرایی هوشمندانه در این عرصه نیازمند بحث های بنیادی و اساسی است.
۳- نوع مواجهه با دستاوردهای دنیای مدرن و بالاخص تکنولوژی به عنوان بارزترین جلوه های آن، یکی از مباحث مهم و بنیادی در عرصه تمدن سازی اسلامی می باشد.


عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم با اشاره به ضرورت تولید فن آوری های
برای تکنولوژی سه منزلت و سطح وجود دارد که ایجاد نوآوری در آن امکان پذیر است: ۱. روش تولید محصول ۲. روش طراحی تولید محصول ۳. روش تولید معادلات علمی
نوین متناسب با نیازمندی ها و فرهنگ اسلامی و حفظ اقتدار و صیانت سیاسی، فرهنگی و اقتصادی کشور، افزود: ضرورت توجه به بسترهای اجتماعی که فن آوری در آن متولد گشته باعث می شود صرفا نگاه ابزاری به تکنولوژی شود به همین دلیل در آنجایی که ورود تکنولوژی ضروری هست باید پیامدهای واردات تکنولوژی را پیش بینی نمود و در حد توان به ایجاد شرایطی برای مهار آثار و پیامدهای منفی آن اقدام نمود.

وی در خصوص تاثیرات فرهنگی تکنولوژی گفت: تکنولوژی عضوی از پیکره اجتماعی است که پیوند زدن آن به جامعه توجه به فرهنگ حاکم بر آن و پیامدهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی آن الزاماتی را برای جامعه علمی ما بدنبال دارد. از جمله پرهیز از سطحی نگری در مباحث عمیق علمی، لذا در بررسی عمیق اندیشه های کاربردی همچون چگونگی توسعه تکنولوژی و دستیابی به تفاوت ها و آثار آنها توجه به اعماق نظری و تئوریک آنها نیز ضروری است.

عضو شورای تخصصی حوزوی شواری عالی انقلاب فرهنگی درباره رویکردهای اساسی در چگونگی توسعه تکنولوژی با اشاره به سه رویکرد اظهار داشت: با توجه به بنیان های نظری اندیشه های مطرح در چگونگی توسعه تکنولوژی، این اندیشه ها در سه گروه عمده قابل تفکیک می باشند.

گروه اول: اندیشه هایی که توسعه تکنولوژی را با مدل های موجود تمدن غرب تجویز می نماید و پیشنهاد تغییر فرهنگ مذهبی و بومی سایر ملل متناسب با فرهنگ مدرن می دهند.
گروه دوم: اندیشه هایی که توسعه تکنولوژی را با مدل های موجود تعقیب می کند، اما در کنار آن تقویت فرهنگ مذهب را نیز توصیه می نمایند.
گروه سوم:
عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم گفت: در دستیابی به تکنولوژی های برتر الزامی به پیمودن طریق کشورهای توسعه یافته نیست بلکه می توان در تولید یک محصول به طراحی های جدید اقدام نمود و بالاتر از آن می توان به روش طراحی مبتنی بر معادلات جدید دست یافت.
اندیشه هایی که توسعه تکنولوژی را با ارائه برنامه انحلال که نتیجه آن حاکمیت فرهنگ مذهب بر روند توسعه تکنولوژی و در نهایت ایجاد تکنولوژی جدید بر مبنای دین است پیگیری می نماید.

حجت الاسلام و المسلمین رضایی بیان داشت: تفکر اول عقلانیت ـ عقلانیت خود بنیاد و مادی محور ـ را پایگاه توسعه و از جمله توسعه تکنولوژی می داند و نقش دین را در عرصه توسعه و مدیریت حیات اجتماعی بشر منتفی می کند.

معاون پژوهشی فرهنگستان علوم اسلامی قم افزود: این تفکر توسعه را به گسترش خودکامگی تفسیر می کند که در نتیجه توسعه عقلانیت در این تفکر به مفهوم گسترش خودکامگی در تحلیل نظری و کاربردی و همچنین توسعه فن آوری به مفهوم گسترش کارآمدی در جهت ارضاء امانیستی خواهد شد.

وی به لحاظ تاریخی مرحله ظهور اندیشه اول را پس از رنسانس دانست و افزود: به نظر می رسد رنسانس امروز به دوره افول خود بسیار نزدیک شده است.

عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم تفکر دوم را معتقد به توسعه تکنولوژی بر محور عقلانیت و ترکیب آن با فرهنگ مذهب در ایجاد تکامل اجتماعی دانست و افزود: این تفکر در ایجاد تکامل اجتماعی، دین را در کنار عقلانیت و به موازات آن قرار می دهد. و در واقع نوع تفکر دوم تعامل انفعالی و از موضع ضعف در مقابل دنیای مدرن می باشد همزمان با ورود مظاهر تمدن غرب به دنیای اسلامی آغاز شده است و مربوط به مرحله پیش از انقلاب اسلامی و حکومت دینی است.

مولف کتاب تحلیل ماهیت تکنولوژی تفکر سوم را معتقد به توسعه و تکامل معرفی نمود و گفت: این تفکر پایگاه توسعه و تکامل اجتماعی و از جمله توسعه تکنولوژی را عقلانیت می داند، اما بر ضرورت تولید عقلانیت تکاملی مبتنی بر ایمان و تعبد اصرار می ورزد. مفهوم عقلانیت تکاملی مبتنی بر ایمان این است که عقلانیت در ذات خود مقید به عبودیت باشد.

حجت الاسلام و المسلمین رضایی افزود: این تفکر دین را در جایگاه حاکمیت بر عقلانیت و تکامل تعریف می کند، نه در جایگاه موازی با عقلانیت و در کنار آن و در واقع مدعی نوعی تعامل فعال و از موضع قدرت با دنیای مدرن می باشد،
تکنولوژی عضوی از پیکره اجتماعی است که پیوند زدن آن به جامعه توجه به فرهنگ حاکم بر آن و پیامدهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی آن الزاماتی را برای جامعه علمی ما بدنبال دارد.
البته این ادعا ناشی از مرحله ای است که در دل دنیای مدرن، انقلاب دینی اتفاق افتاده است و ایده اسلام در تحقق را از موضع فعال مطرح نموده است.

معاون پژوهشی فرهنگستان علوم اسلامی قم در موضوع نوآوری و خلق فن آوری جدید، توجه به سطوح اصلی تکنولوژی را الزامی دانست و افزود: برای تکنولوژی سه منزلت و سطح وجود دارد که ایجاد نوآوری در آن امکان پذیر است:
۱. روش تولید محصول
۲. روش طراحی تولید محصول
۳. روش تولید معادلات علمی


وی بیان داشت: بنابراین برای ایجاد نوآوری در روش تولید محصول (تکنولوژی سخت) لزوماً به روش طراحی تولید محصول وابسته بوده و روش طراحی تولید محصول نیز به روش تولید معادلات علمی وابسته است. در صورتی می توان انتظار دستاوردهای مهم و چشمگیری در عرصه تکنولوژی سخت را داشت که بتوانیم در دو گام سابق بر آن حرف نو برای گفتن داشته باشیم.

عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم گفت: در دستیابی به تکنولوژی های برتر الزامی به پیمودن طریق کشورهای توسعه یافته نیست بلکه می توان در تولید یک محصول به طراحی های جدید اقدام نمود و بالاتر از آن می توان به روش طراحی مبتنی بر معادلات جدید دست یافت.

حجت الاسلام و المسلمین رضایی در پایان راهکارهای اساسی در دستیابی به تکنولوژی اسلامی را چنین بیان داشت:
- حرکت به سمت ساخت تکنولوژی با تمامی لوازم تمدنی «مفاهیم، ساختارها و محصولات»
- گزینش قاعده مند از تکنولوژی موجود برای دوران گذار
- جنبش نرم افزاری به معنای تولید تمامی مفاهیم و نرم افزارهای مورد نیاز جهت مهندسی تمدن اسلامی
- فرآیند دستیابی به مفاهیم و نرم افزارهای مورد نیاز در مهندسی تمدن اسلامی از طریق ایجاد مدیریت شبکه های تحقیقات
Share/Save/Bookmark