علم دینی
آنچه در این پرونده میخوانید دیدگاه صاحب نظران فرهنگستان علوم اسلامی قم در رابطه ی دین و علم می باشد.
 
 
 
کد مطلب: 333
حجت الاسلام مصطفی جمالی؛
عاشورا كانون جوشش عاطفه شيعه
تاریخ انتشار : سه شنبه ۲۳ آبان ۱۳۹۱ ساعت ۱۶:۲۲
 
تحقق تمدن تاريخي اسلام نيازمند حفظ تمايل فطري خداپرستي انسان ها است و لذا حادثه عاشورا، نه تنها حافظ دين اسلام مي‌گردد بلكه پس از اين حادثه است كه معارف ناب اسلامي و شيعي به جامعه عرضه مي‏ شود.
عاشورا كانون جوشش عاطفه شيعه
 
پایگاه اطلاع رسانی فرهنگستان علوم اسلامی قم/ حادثه عاشورا پس از حادثه رسالت نبي خاتم (ص) بزرگترين حادثه تاريخ بشري است كه نه تنها عالم دنيا بلكه تمامي عوالم هستي را تحت الشعاع خود قرار داده است و همة بهره‌مند از اين حادثه گرديده اند.


بررسي تمام ابعاد و لايه هاي باطني اين بزرگترين بلاء و ابتلاء تاريخي بشر و تأثير آن بر سلوك و تكامل تمامي عوالم واز جمله عالم دنيا براي انسان غير معصوم(ع) جز از طريق پيوند و توسل به جريان ولايت ائمه نور ـ كه همانا جريان ولايت الهيه است ـ و كلام نوراني آنان امكان‌پذير نمي‏ باشد و لذا تحقق فقاهتي كارآمد در اين حوزه ضرورتي اجتناب ناپذير است.

اما آنچه اين حادثه را از ديگر حوادث متمايز كرده است، ماهيت اين حادثه و نوع سلوكي است كه از طريق پيوند با همه عوالم با آن حاصل مي‏ شود. عاشورا ضيافت بزرگترين بلاء الهي است كه در اثر پيوند با اين مصيبت عظمي است كه تهذيب كل عالم و تاريخ بشري صورت گرفته است.


عاشورا بزرگترين صحنه درگيري جبهه حق و باطل است، تمامي مكارم اخلاقي در مقابل تمامي مكايد شيطاني روبروي هم صف آرايي كرده‌اند، در دوره غربت اسلام و در شرايطي كه جبهه باطل احساس پيروزي مي‏كرد و در كنار سر بريدة سيد الشهداء(ع) ندا برمي‌داشت: «لعبت هاشم بالمُلك فلا خبر جاء و لا وحيّ نزل» انسان غريب و مظلوم كار را تمام كرد و تاريخ بشري را نجات داد.


در جريان كربلا جبهه باطل با نقشه‌اي عظيم آمده بود تا به اسلام تاريخي و خط همه انبياءالهي از آدم تا خاتم (ص) تير خلاص بزند، ولي نبي اكرم(ص) براي چنين روزي سيد الشهداء(ع) را تربيت كرده بودند و با تحقق عظيم‌ترين مصيبت عالم، تمامي تلاش جبهه باطل و مكايد شيطان نه تنها براي آن مقطع از تاريخ بلكه براي تمام تاريخ،نقش برآب شد و به تعبير امام راحل (ره) عاشورا اسلام را بيمه كرد.


اما اينكه چگونه عاشورا توانست در طول تاريخ، حادثه‏ ساز شود و موجب تقويت مدام جبهه حق و تضعيف جبهه باطل شود؟ سر اين مطلب در درايت و بصيرت بالاي نبي اكرم(ص) و سيد الشهدا(ع) است كه با شكل دهي بزرگترين بلاء و ابتلاء، بزرگترين مصيبت و حادثه جانسوز، عاطفه جامعه شيعه را هدف قرار داده و حرارتي در آن جامعه (و حتي تمامي انسانهاي آزاده) ايجاد كردند كه با اين حرارت دائمي عاطفه وتمايلات جامعه شيعه مدام در غليان و جوشش است. «ان للحسين حراره في قلوب لا تبرد ابدا» (مستدرك، ج۱۰، ص ۳۱۸)


در توضيح اين مطلب بايد توجه داشت كه ساختِ هر تمدني وحكومتي و ادامه حيات آن بر پايه سه عنصر اساسي «نظام تمايلات و گرايش ها، نظام بينش‌ها و دانش‌ها و نظام محصولات و صنايع» است كه تغيير تمايلات و گرايش ها سهم تأثير اساسي در شكل‌دهي يك تمدن و حكومت را دارد. شكل‏ گيري تجدد و تمدن مادي امروز مغرب زمين بر پايه تغيير تمايلات انسانهاي آن ديار صورت گرفته است و باتوسعه تمايلات مادي و با هدف حرص به دنيا و توسعه تمتَّعِ متنوّع ومتلَّون از بهره‌هاي دنيوي، حركت آغاز مي‏ شود و تمامي علوم و دانش‌ها و توليد محصولات وتكنولوژي و صنعت در اين راستا توليد مي‏ گردند.


همچنين در باب انقلاب اسلامي ايران مي‏ بينيم كه امام راحل ابتدا با تغيير تمايلات و عاطفه هاي جامعه و انقلاب سياسي، حركت خود را آغاز مي‏ كند و سپس در سايه آن به ساخت ابعاد مختلف انقلاب فرهنگي و انقلاب اقتصادي مي‌پردازند.


با اين توجه تحقق تمدن تاريخي اسلام كه معمار اصلي آن نبي اكرم (ص) است نيازمند حفظ تمايل فطري خداپرستي انسان ها و توسعه و تشديد آن است چرا كه تنها در سايه جوشش اين عاطفه هاي الهي است كه بستر فرهنگ سازي در جامعه ايجاد مي‏ گردد و لذا مي‏ بينيم حادثه عاشورا نه تنها حافظ دين اسلام مي‌گردد (حسين مني و انا من حسين) بلكه پس از اين حادثه است كه زمينه فرهنگ سازي توسط حضرت امام باقر(ع) و امام صادق(ع) ايجاد مي‏گردد و معارف ناب اسلامي و شيعي به جامعه عرضه مي‏ شود.


با توجه به همين مطلب اساسي است كه راز تأكيد بر دو نكته در حادثه عاشورا مشخص مي‏ گردد از يك طرف حسين(ع) خود را «قتيل العبره» مي‌ناميد (كامل الزيارات) و از طرف ديگر. حكمت ثواب عظيم گريه بر مصيبات حضرت سيد الشهدا(ع) مشخص مي‏ شود كه در اين راستا نه گريه بلكه تباكي (حالت گريه) بر مصيبات هم نردبان سلوك مي‏ گردد. «فبكي او تباكي علي الحسين فله الجنه) (كامل الزيارات، ص ۳۴۲ ـ ۱۴۱۷ ق)


اينكه مي‏ بينيم همه انبيا الهي (عليهم السلام) و همه مخلوقات، اعمّ از ملائك و اجنه حتي حيوانات آسمان و زمين و جماد و نبادات بر مصيبات حضرت سيد الشهدا(ع) گريان هستند. ريشه در همين نكته اساسي دارد كه گريه معبر پيوند با جريان ولايت الهيه است.
Share/Save/Bookmark