فرهنگستان علوم اسلامی قم 21 مهر 1392 ساعت 13:17 https://www.foeq.ir/vdceb78eijh8f.9bj.html -------------------------------------------------- حجت الاسلام محمدرضا خاکی قراملکی عنوان : فرهنگستان و میراث فکری مسلمانان -------------------------------------------------- فرهنگستان نسبت به میزان علمی گذشته، همه را به یک چوب نمی راند . بلکه بخشی از آن، مثلاً نظام فلسفه ی گذشته را، به دلیل آسیب ها و ضعف های بنیادی در ظرفیت دستگاه فلسفی، برای دوره ی تکاملی و دوره ی تمدن سازی، کافی نمی داند، و آن را مانع حرکت ما به سوی تمدن سازی می شمرد . متن : پایگاه اطلاع رسانی فرهنگستان علوم اسلامی قم، رابطه ی فرهنگستان علوم اسلامی قم با میراث فکری مسلمانان، شیعیان و ایرانیان چیست؟ آیا فرهنگستان می خواهد بدون ایستادن روی شانه های گذشتگان از نو آغاز کند؟ اگر آری، آنگاه آیا این تلقی برخلاف خصلت تاریخی معرفت نیست؟ حجت الاسلام محمد رضا خاکی قراملکی پژوهشگر گروه فلسفه فرهنگستان علوم اسلامی، به صورت اجمالی به سؤالات زیر پاسخ گفتند. فرهنگستان علوم اسلامی بر اساس نگرش تکاملی خود به تاریخ و با ادغان به یک فلسفه ی تاریخ، نمی تواند نسبت و ربط خود را منقطع از گذشته ببیند . در حقیقت میراث گذشته به عنوان بخشی از نظام تمدنی جهان شیعه و اسلام، نیازها و اهداف مربوط به مرحله ی تاریخی خود را پاسخ گفته است . لذا هر دوره ای از تاریخ شیعه و مسلمانان، با توجه به نوع و سطح درگیری و میزان درک و فهم از گستره ی دین، تمام و سع علمی خود را به کار گرفته اند تا حقیقت و رسالت دین در نظام زندگی جاری گردد. اما بی شک این میراث گذشته به عنوان بخشی از معرفت بشری، نمی تواند خالی از آسیب ها و ضعف ها باشد. خشی از آسیب ها اساساً می تواند به پارادایم فکری حاکم بر میزان علمی باشد و بخشی دیگر به عدم توجه و التفات – ولو ناخواسته – به عمق و لایه های عمیق درگیر ی جبهه ی حق و باطل برمی گردد؛ این البته در همه ی اندیشمندان و فلاسفه ی گذشته ی ما صدق نمی کند . لذا فرهنگستان بی شک نمی تواند با میراث گذشته ی خود یک نسبت انقطاعی برقرار کند . بلکه تلاش می کند با مطالبات و انتظارات جدید که متناسب با شرایط جدید، مطرح شده است، میراث گذشته را باز خوانی کند و بخشی از آن را در نظام فکری خود منحل کند. لذا فرهنگستان نسبت به میزان علمی گذشته، همه را به یک چوب نمی راند . بلکه بخشی از آن، مثلاً نظام فلسفه ی گذشته را، به دلیل آسیب ها و ضعف های بنیادی در ظرفیت دستگاه فلسفی، برای دوره ی تکاملی و دوره ی تمدن سازی، کافی نمی داند، و آن را مانع حرکت ما به سوی تمدن سازی می شمرد . اما با این حال این ظرفیت فلسفی گذشته را در مرحله ی تاریخی خود کارآمد می داند . این ناکارآمدی برای دوره ی تکاملی به این دلیل است که دستگاه فوق، از اساس و مبنا به دنبال چنین افق ها و کارکردهای جدید نبوده است . فرهنگستان البته نسبت به بخشی از دستگاه معرفتی مانند فقه، قائل است که باید ظرفیت آن تکامل پیدا کند . یعنی ظرفیت موجود برای سطحی از مسائل کافی است، اما در مقیاس کلان پاسخ گو نیست. به هر حال آغاز کردن از یک دستگاه و پارادایم فکری جدی، لزوماً انکار و سلب همه ی گذشته نیست، بلکه می تواند در جهت نگاه تکاملی به فرآیند رشد و توسعه ی علوم اسلامی باشد.