برگزاری جلسات آموزشی مقطع تخصصی

گزارش جامع از مباحث روش در منظومه فکری فرهنگستان

حجت الاسلام و المسلمین علیرضا پیروزمند

27 تير 1396 ساعت 11:39

برای اینکه بتوان به معادله ای برای حرکت دست یافت، «تعریف» وضع موجود و مطلوب ضروری می شود. برای تعریف وضعیت، با توجه به محدودیت های بشری، امکان احصاء همه ی عوامل وجود ندارد و نمی توان همه ی عوامل و متغیرها را ملاحظه کرد. با توجه به قیودی که در فهم پدیده ها وجود دارد، «روش تعریف» ضرورت می یابد؛ روشی که بر هستی-شناسی و معرفت شناسی صحیحی مبتنی باشد.


به گزارش پایگاه اطلاع رسانی فرهنگستان علوم اسلامی قم، در نیمسال ششم از اولین دوره تخصصی آموزش فرهنگستان، سلسله مباحثی تحت عنوان «گزارش جامع از مباحث روش در منظومه فکری فرهنگستان» توسط استاد علیرضا پیروزمند ارایه شده است. که گزارش دومین جلسه از این مباحث در ادامه می آید.

برای دریافت گزارش اولین جلسه می توانید به اینجا رجوع کنید.


***
در این جلسه، تصویری از جایگاه سه مبحث «روش تکثیر اصطلاحات»، «روش تعریف» و «روش معادله» در منظومه مباحث روشی فرهنگستان ارایه شد.

استاد پیروزمند از دو منظر به طرح ضرورت و جایگاه «روش تکثیر اصطلاحات» در منظومه مباحث روشی فرهنگستان پرداختند. ابتدا از منظر فلسفه نظام ولایت به جایگاه روش تکثیر اصطلاحات پرداختند:

ایشان با بیان این مطلب که عصاره ی فلسفه نظام ولایت این است که «فاعلی-فاعل مادون- تولی دارد به فاعل دیگر-به فاعل مافوق- که ولایت کند در فاعلیت او برای توسعه فاعلیتش»، آن را هسته سختی دانست که مساله های فلسفی همچون «وحدت وکثرت»، «زمان و مکان» و «اختیار و آگاهی» از دل آن به دست آمدند. روش تکثیر اصطلاحات، روشی برای ایجاد کهکشانی از مفاهیم فلسفی، بر مبنای این جمله راهبردی است.

سپس با اشاره به اینکه مساله ی دیگری از پائین هم وجود دارد و آن این است که چگونه تغییر و تصرفی بر محور دین و ولایت الهیه در عینیت انجام می گیرد، ضرورت روش تکثیر اصطلاحات را از این منظر نیز توضیح دادند:

برای هر تغییر و تصرفی در عینیت، دو عینیت فرضی -وضع فرضی موجود و وضع فرضی مطلوب- در نظر گرفته می شود، که «معادله تغییر» راهی برای رساندن وضعیت موجود به وضعیت مطلوب است. وضع مطلوب در تعریف فلسفه نظام ولایت، وضعیتی است که جریان ولایت الهیه بیشتر در آن بروز یافته و وحدت-کثرت جدیدی بر مبنای ولایت الهیه شکل می گیرد. بدون معادله، امکان چنین حرکتی وجود ندارد. لذا بخشی از مباحث فرهنگستان را «روش معادله» تشکیل می دهد.

برای اینکه بتوان به معادله ای برای حرکت دست یافت، «تعریف» وضع موجود و مطلوب ضروری می شود. برای تعریف وضعیت، با توجه به محدودیت های بشری، امکان احصاء همه ی عوامل وجود ندارد و نمی توان همه ی عوامل و متغیرها را ملاحظه کرد. با توجه به قیودی که در فهم پدیده ها وجود دارد، «روش تعریف» ضرورت می یابد؛ روشی که بر هستی-شناسی و معرفت شناسی صحیحی مبتنی باشد.

تعریف هر پدیده ای- همچون سایر دستگاه های منطقی- عبارت از «ماده» و «صورت» است. از یک وجه، تعریف درست منوط به صورت بندی صحیح از موضوع تعریف است. صورت تعریف، مورد توجه منطق مرسوم حوزوی بوده است.

علاوه بر صورت تعریف، مواد هم با قاعده مند گردند و اگر قاعده مند نشوند، تعریف و طبقه بندی از مواد که در دستگاه های منطقی دیگر انجام می شود و فرهنگ رقیب از این طریق می تواند در دستگاه محاسباتی ما نفوذ کند. لذا تعیین و توصیف مواد نیز باید قاعده مند گردد. ماده و صورت باید بر اساس مبنایی به وحدت برسند. در منطق نظام ولایت، «روش تکثیر اصطلاحات» راهی برای قاعده مند کردن انتخاب و تعیین مواد است.


کد مطلب: 963

آدرس مطلب: https://www.foeq.ir/vdcbufb9prhb0.iur.html

فرهنگستان علوم اسلامی قم  https://www.foeq.ir